MAKE VE DO FİİLLERİ ARASINDAKİ ANLAM FARKI

Jan 5
İngilizce öğrenen hemen herkesin kafasını karıştıran bir konu varsa, o da “make” ve “do” fiillerinin kullanımıdır. Hangi fiilin ne zaman kullanılması gerektiği çoğu zaman net değildir çünkü Türkçeye çevrildiğinde ikisi de “yapmak” anlamına gelir. Ancak İngilizce’de bu iki fiilin anlamı ve kullanım yerleri oldukça farklıdır. Bu yazıda, make ve do fiillerinin temel farklarını, en sık kullanılan kalıplarını ve öğrencilerin en çok karıştırdığı örnekleri detaylıca öğreneceksiniz.

Make ve Do Arasındaki Temel Fark


İlk olarak bu iki fiilin temel kullanım mantığını anlamakla başlayalım:
• Make: Yeni bir şey oluşturmak, üretmek ya da yaratmak anlamına gelir. Ortaya somut veya soyut bir sonuç çıkar.
• Do: Bir görevi, aktiviteyi veya sorumluluğu yerine getirmek anlamına gelir. Genellikle bir işlemi veya süreci tanımlar.
Bu farkı daha iyi anlamak için aşağıdaki tabloya göz atabilirsiniz:

Fiil

Anlamı

Örnek Cümle

Make

Yaratmak, üretmek

I made a cake yesterday.

Do

Görev ya da iş yapmak

I did my homework last night.


Bu temel ayrım, çoğu zaman hangi fiilin kullanılacağını belirlemenize yardımcı olur. Ancak elbette İngilizce’de istisnalar ve deyimsel ifadeler çoktur. Bu yüzden kalıplarla öğrenmek her zaman daha pratiktir.

“Make” ile En Sık Kullanılan Kalıplar

“Make” fiili, özellikle yeni bir şey ortaya koyarken kullanılır. Aşağıdaki ifadeler İngilizcede sıkça karşınıza çıkacak make kalıplarıdır.

• make a decision → karar vermek
• make a mistake → hata yapmak
• make money → para kazanmak
• make an effort → çaba göstermek
• make a phone call → telefon etmek
• make a plan → plan yapmak
• make a difference → fark yaratmak
• make friends → arkadaş edinmek
• make a list → liste yapmak
• make a suggestion → öneride bulunmak

Örnek cümleler:

• She made a big mistake in the presentation.
• I want to make a phone call before we leave.
• Let’s make a plan for the weekend.

“Do” ile En Sık Kullanılan Kalıplar

“Do” fiili, daha çok işler, sorumluluklar ve tekrar eden görevler için kullanılır. İşte sıkça karşılaşacağınız “do” kalıpları:
• do homework → ödev yapmak
• do the dishes → bulaşıkları yıkamak
• do business → iş yapmak
• do your best → elinden geleni yapmak
• do a favor → iyilik yapmak
• do research → araştırma yapmak
• do exercise → egzersiz yapmak
• do housework → ev işi yapmak
• do the laundry → çamaşır yıkamak
• do a job → bir işi yapmak

Örnek cümleler:

• I need to do my homework before dinner.
• He does business in three different countries.
• Can you do me a favor?

Karıştırılan Kalıplar: Doğru mu, Yanlış mı?

Make ve do fiilleri en çok kalıplar içerisinde karıştırılır. Aşağıdaki tabloda doğru ve yanlış kullanımlar yer alıyor:

Yanlış Kalıp

Doğru Kalıp

make homework

do homework

do a cake

make a cake

make research

do research

do a mistake

make a mistake

make exercise

do exercise

do a plan

make a plan

make the dishes

do the dishes

Bu yanlış kullanımlar, öğrencilerin en sık yaptığı hatalardan bazılarıdır. Bu yüzden ezber yapmaktan çok, kalıplarla birlikte bol örnek görerek öğrenmek önemlidir.

Kural Ezberlemek Yerine Hisset: Pratik Öğrenme Tüyoları

Make ve do fiillerini anlamanın en iyi yolu, onları gerçek hayatta duyup kullanmaktır. Ezberlenen kurallar genellikle unutulur. Ancak bir cümlede defalarca aynı kalıbı görmek, o yapıyı zihninize kazır.
Örneğin Netflix’te izlediğiniz bir dizide “make a decision” kalıbını duyduğunuzda, bu size her kitap kuralından daha kalıcı bir etki bırakacaktır.
İşte bazı pratik öğrenme tüyoları:
• Kendi günlük cümlelerinizi kurarken “make” ve “do” kullanmaya çalışın.
• Öğrendiğiniz kalıpları bir deftere yazın ve her gün tekrar edin.
• İngilizce kısa hikayeler veya diyaloglar okuyun. Altını çizdiğiniz “make” ve “do” kalıplarını analiz edin.
• Yeni öğrendiğiniz her kalıpla kendi örnek cümlelerinizi oluşturun.

Neden Bu Konuyu Öğrenmek Önemli?

Make ve do fiilleri neredeyse her konuşmada karşımıza çıkar. Günlük konuşmalardan akademik metinlere, iş yazışmalarından İngilizce sınavlarına kadar birçok yerde bu iki fiilin doğru kullanımı dil hâkimiyetinizi doğrudan etkiler. Hatalı bir kullanım hem anlamı bozar hem de İngilizce seviyenizin eksik olduğu izlenimini yaratabilir.
İyi haber şu: Bu iki fiilin farkını öğrenmek zor değil. Sadece birkaç temel kuralı bilmek ve sık kullanılan kalıpları tanımak yeterli. Zamanla, bu farkı “hissederek” kullanmaya başlarsınız.

Kapanış
Bu yazıda “make” ve “do” fiilleri arasındaki temel farkları, en sık kullanılan kalıpları ve öğrencilerin en çok karıştırdığı noktaları detaylıca ele aldık. Artık “make homework” demek yerine “do homework” demeniz gerektiğini biliyorsunuz.
Kendi cümlelerinizi oluşturmak bu sürecin en önemli parçası. Şimdi öğrendiklerinizi pekiştirmek için bir egzersiz yapın: Aşağıya beş “make” kalıbı ve beş “do” kalıbı ile kendi cümlelerinizi yazın.
Unutmayın, İngilizce öğrenmek bir maraton. Ama her adımda doğru yapılarla ilerlerseniz, hedefe çok daha kolay ulaşırsınız.