Reported Speech, birinin doğrudan söylediği sözleri (Direct Speech) kendi cümlelerimizle aktarmamıza yarayan bir dilbilgisi yapısıdır. Örneğin, arkadaşınız size "Ben açım" dedi. Bunu başkasına aktarırken "Ayşe aç olduğunu söyledi" dersiniz. İşte bu "Ayşe aç olduğunu söyledi" kısmı Reported Speech oluyor.
Peki neden önemli? Çünkü günlük hayatta sürekli olarak başkalarının söylediklerini aktarırız. Haberleri dinleriz, dedikoduları aktarırız, hikayeler anlatırız... Kısacası, Reported Speech olmadan iletişimimiz eksik kalır!
Reported Speech'in en temel ve en çok kafa karıştıran kuralı, fiilin zamanının bir adım geriye kaymasıdır. Buna
"Backshift" diyoruz. Yani, Direct Speech'te kullanılan zaman kipi, Reported Speech'e çevrildiğinde genellikle bir önceki zaman kipine dönüşür.
Hadi gelin, bu kaymayı bir tabloyla daha net görelim:
| Direct Speech (Doğrudan Anlatım) |
Reported Speech (Dolaylı Anlatım) |
Örnek (Direct) |
Örnek (Reported) |
| Simple Present |
Simple Past |
"I am happy." |
She said she was happy. |
| Present Continuous |
Past Continuous |
"I am reading." |
He said he was reading. |
| Present Perfect |
Past Perfect |
"I have finished." |
They said they had finished. |
| Present Perfect Continuous |
Past Perfect Continuous |
"I have been waiting." |
She said she had been waiting. |
| Simple Past |
Past Perfect |
"I went to the cinema." |
He said he had gone to the cinema. |
| Past Continuous |
Past Perfect Continuous |
"I was studying." |
She said she had been studying. |
| Future (will) |
Conditional (would) |
"I will call you." |
He said he would call me. |
| Can |
Could |
"I can swim." |
She said she could swim |
| May |
Might |
"I may come." |
He said he might come. |
| Must / Have to |
Had to |
"I must leave." |
They said they had to leave. |
Bu tabloyu aklınızın bir köşesine not alın, zaman kaymalarını hatırlamakta en büyük yardımcınız olacak!
Her kuralın bir istisnası olduğu gibi, Reported Speech'te de bazı durumlar zaman kaymasının uygulanmadığı veya farklı şekillerde olduğu durumlar vardır. Hadi onlara da bir göz atalım:
Eğer aktardığımız ifade genel bir gerçek, bir bilimsel bulgu veya her zaman doğru olan bir durumsa, zaman kayması yapmayız.
- Direct Speech: "The sun rises in the east." (Güneş doğudan doğar.)
- Reported Speech: She said that the sun rises in the east. (Güneş'in doğudan doğduğunu söyledi.)
Gördüğünüz gibi, "rises" fiili "rose"ya dönüşmedi. Çünkü bu bir evrensel gerçek.
Eğer konuşmacının söylediği durum hala geçerliliğini koruyorsa, zaman kayması yapmak zorunda değiliz. Özellikle aktarım hemen yapıldığında bu durum sıkça görülür.
- Direct Speech: "I am hungry." (Ben açım.)
- Reported Speech (Hemen aktarım): He said he is hungry. (Aç olduğunu söyledi.) (Çünkü hala aç.)
Ancak, konuşmacı artık aç değilse veya olay üzerinden zaman geçtiyse, zaman kayması daha yaygın olurdu: "He said he was hungry."
| Direct Speech |
Reported Speech |
| now |
then / at that moment |
| today |
that day |
| tonight |
that night |
| yesterday |
the day before / the previous day |
| tomorrow |
the next day / the following day |
| last week/month/year |
the previous week/month/year |
| next week/month/year |
the following week/month/year |
| here |
there |
| this |
that |
Örnekler:
- Direct Speech: "I will meet you here tomorrow." (Yarın seninle burada buluşacağım.)
- Reported Speech: He said he would meet me there the next day. (Ertesi gün benimle orada buluşacağını söyledi.)
Modal fiiller de Reported Speech'e geçerken bazı değişikliklere uğrar.
| Direct Speech |
Reported Speech |
| will |
would |
| can |
could |
| may |
might |
| must |
had to |
| shall |
should / would |
Örnekler:
- Direct Speech: "I can speak English." (İngilizce konuşabilirim.)
Reported Speech: She said she could speak English. (İngilizce konuşabildiğini söyledi.)
Direct Speech: "You must submit the report." (Raporu teslim etmelisin.)
Reported Speech: He said I had to submit the report. (Raporu teslim etmem gerektiğini söyledi.)
Sadece ifadeleri değil, soruları da dolaylı olarak aktarabiliriz. Burada da zaman kayması kuralları geçerlidir, ancak soru yapısı biraz değişir.
Cevabı evet veya hayır olan soruları aktarırken "if" veya "whether" kullanırız. Soru cümlesi düz bir cümle yapısına dönüşür (yardımcı fiil öznenin önüne geçmez).
- Direct Question: "Are you coming?" (Geliyor musun?)
- Reported Question: She asked if I was coming. (Gelip gelmediğimi sordu.)
Cevabı bilgi veren (What, Where, When, Who, Why, How gibi) soruları aktarırken, soru kelimesini koruruz ve yine düz bir cümle yapısına geçeriz.
- Direct Question: "Where do you live?" (Nerede yaşıyorsun?)
- Reported Question: He asked where I lived. (Nerede yaşadığımı sordu.)
Emirleri veya ricaları aktarırken fiilleri genellikle
"to + mastar" şeklinde kullanırız.
Direct Command: "Open the door!" (Kapıyı aç!)
Reported Command: He told me to open the door. (Bana kapıyı açmamı söyledi.)
Direct Request: "Please help me." (Lütfen bana yardım et.)
Reported Request: She asked me to help her. (Bana yardım etmemi istedi.)
Olumsuz emirlerde ise "not to + mastar" kullanırız.
Direct Command: "Don't touch that!" (Ona dokunma!)
Reported Command: He told me not to touch that. (Bana ona dokunmamamı söyledi.)
Tense uyumu ve zaman kaymaları konusu, özellikle Türkçe düşünenler için biraz kafa karıştırıcı olabilir çünkü Türkçe'de İngilizce'deki gibi katı bir zaman kayması kuralı yoktur. Örneğin, "O bana geldiğini söyledi" derken, geldi fiilini geçmiş zamanda bırakırız. Ama İngilizce'de genellikle "He said he had come" şeklinde Past Perfect'e kaydırırız.
Bu farklılık, İngilizce öğrenirken bu konuyu biraz daha zorlayıcı hale getirebilir. Ama unutmayın, pratik yaptıkça ve bol bol örnek gördükçe bu kurallar zihninize yerleşecek!
Reported Speech konusu, biraz pratikle kolayca üstesinden gelebileceğiniz bir konudur. İşte size birkaç pratik önerisi:
- Duyduklarınızı Aktarın: Gün içinde duyduğunuz cümleleri, haberleri veya başkalarının söylediklerini Reported Speech'e çevirmeye çalışın.
- Yazın: Birkaç Direct Speech cümlesi yazın ve bunları Reported Speech'e dönüştürün.
- Filmler ve Diziler: İngilizce filmler veya diziler izlerken karakterlerin diyaloglarını Reported Speech'e çevirmeye çalışın.
- Alıştırma Kitapları: Reported Speech alıştırmaları içeren dilbilgisi kitaplarından faydalanın.
Unutmayın, dil öğrenmek bir maratondur, kısa mesafe koşusu değil! Sabırla ve düzenli pratikle Reported Speech'i de tıpkı ana diliniz gibi rahatça kullanabileceksiniz.
