REPORTED SPEECH (DOLAYLI ANLATIM) KOLAY ANLATIM

Mar 12





İngilizce öğrenenlerin sık sık karşılaştığı konulardan biri de “Reported Speech”, yani dolaylı anlatımdır. Bu yapı sayesinde bir kişinin ne söylediğini başkasına aktarabiliriz. Ancak doğrudan anlatımdan farklı olarak zaman, zamir ve bazı kelimelerde değişiklik yapmamız gerekir.

Bu yazıda, reported speech konusunu en sade ve anlaşılır şekilde açıklayacağız. Örnek cümleler, dönüşüm tabloları ve pratik ipuçları ile kafanızdaki tüm soru işaretlerini gidermeyi hedefliyoruz.

Reported Speech Nedir?

“Reported Speech” ya da Türkçesiyle “Dolaylı Anlatım”, bir kişinin söylediklerini başka bir kişiye aktarırken kullandığımız bir yapıdır.

Doğrudan Anlatım (Direct Speech):
He said, “I am tired.”

Dolaylı Anlatım (Reported Speech):
He said (that) he was tired.

Gördüğünüz gibi, tırnak içinde söylenen ifadeyi bir başkasına aktarırken zaman değişti ve zamir “I” → “he” oldu.

Neden Zaman Değişiyor?

Reported Speech’te cümleyi aktarırken genellikle bir zaman kayması (backshift) olur. Çünkü artık cümle geçmişte söylenen bir şeyi ifade eder.

Zaman Kayması Tablosu:

Direct Speech (Doğrudan)  Reported Speech (Dolaylı)
Present Simple: "I work"  Past Simple: he said he worked
Present Continuous: "I am working"  Past Continuous: he said he was working
Present Perfect: "I have seen" Past  Perfect: he said he had seen
Past Simple: "I went"  Past Perfect: he said he had gone
Will: "I will go"  Would: he said he would go
Can: "I can help"  Could: he said he could help

Not: Eğer aktarım aynı anda gerçekleşiyorsa zaman kayması olmayabilir. Özellikle gerçekler ve genel doğrular aktarılırken zaman değiştirilmez.

  • The teacher said, “The Earth goes around the Sun.”
  • The teacher said (that) the Earth goes around the Sun.

Zamir ve Zaman Zarflarının Değişimi

Cümledeki kişi zamirleri (I, you, we, vb.) ve zaman zarfları (today, tomorrow, now, vb.) da genellikle değişir.

Zamir Değişimleri:

Direct Speech  Reported Speech
I  he / she
You  I / he / she / they
We  they
My  his / her
Our  their

Zaman/Zarf Değişimleri:

Direct Speech  Reported Speech
today  that day
tomorrow  the next day
yesterday  the day before
now  then
last week  the week before
next year  the following year

Reported Speech Cümle Türlerine Göre Kullanım

1. Bildirme Cümleleri (Statements)
She said, “I like pizza.”
→ She said (that) she liked pizza.

2. Soru Cümleleri (Questions)

a) Yes/No Questions:
“Are you happy?” she asked.
→ She asked if I was happy.

b) Wh- Questions:
“Where do you live?” he asked.
→ He asked where I lived.

Not: Soru kelimesi varsa "if" kullanılmaz. Cümle sıralaması düz cümle şeklindedir, yardımcı fiil kullanılmaz.

3. Emir Cümleleri (Imperatives)
“Close the door,” he said.
→ He told me to close the door.
“Don’t touch it,” she said.
→ She told me not to touch it.

En Sık Kullanılan Reported Speech Fiilleri

Dolaylı anlatımda “said” dışında farklı fiiller de kullanılır. İşte bazıları:
  • say → söyledi
  • tell → söyledi (birine yönelik)
  • ask → sordu
  • advise → tavsiye etti
  • warn → uyardı
  • order → emir verdi
  • remind → hatırlattı

    She advised me to study more.
  • He warned us not to go there.

Reported Speech Kullanırken Dikkat Edilecekler

  1. Zaman uyumu: Genellikle bir zaman geri kayma olur.
  2. Zamir uyumu: Konuşan ve dinleyene göre zamirleri değiştir.
  3. Dolaylı soru yapısı: Yardımcı fiiller ve soru yapısı kullanılmaz.
  4. Emirlerde "to" ve "not to": Emirlerde infinitive kullanılır.
  5. Güncel gerçeklerde zaman değişmez.

Pratik Örnekler

  1. Direct: “She is watching TV.”
    Reported: He said (that) she was watching TV.
  2. Direct: “I have finished my homework.”
    Reported: She said she had finished her homework.
  3. Direct: “Can you help me?”
    Reported: He asked if I could help him.
  4. Direct: “Don’t be late.”
    Reported: They told me not to be late.

Sonuç

Reported Speech, İngilizce’de iletişim kurarken başkalarının söylediklerini aktarmak için çok önemli bir konudur. Zaman, zamir ve yapı değişikliklerine dikkat ettiğiniz sürece bu yapıyı rahatlıkla kullanabilirsiniz. Bu yazıda verdiğimiz örnekler ve tablolar sayesinde konuyu kolayca anlayabilir, pratik yaparak kalıcı hale getirebilirsiniz.

Unutmayın, bol örnek görmek ve kendi cümlelerinizi dönüştürmek öğrenmenin en etkili yoludur. Birkaç pratikten sonra Reported Speech artık gözünüzde büyümeyecek!