PRESENT PERFECT CONTINUOUS VS. PRESENT PERFECT – HANGİ DURUMDA HANGİSİ?
Jun 26
Merhaba sevgili dil meraklıları! İngilizce öğrenirken en çok karıştırılan konulardan biriyle karşınızdayım: Present Perfect Simple ve Present Perfect Continuous. Emin olun, bu iki zamanın ne zaman kullanılacağını çözdüğünüzde İngilizce seviyenizde büyük bir sıçrama yaşayacaksınız. Hazır mısınız? Başlayalım!
Neden Bu İki Zaman Birbirine Karışıyor?
Aslında haklısınız, kafa karıştırıcı olabilir. Çünkü her iki zaman da geçmişle bir bağlantısı olan, ancak etkisi veya kendisi hala devam eden durumları anlatmak için kullanılır. İşte bu "geçmişle şimdiki zaman arasındaki bağlantı" kısmı kafa karışıklığına yol açar. Ama endişelenmeyin, bu yazının sonunda her şey berraklaşacak!
Present Perfect Simple: Tamamlanmış Eylemlerin Zamanı
Present Perfect Simple (şimdiki zamanın bitmiş hali), genellikle geçmişte başlayıp etkisi hala devam eden veya yakın zamanda tamamlanmış eylemleri ifade etmek için kullanılır. Odak noktamız eylemin sonucudur.
Nasıl Kurulur?
Nasıl Kurulur?
- Olumlu: Subject + have/has + V3 (Past Participle)
- I have finished my homework. (Ödevimi bitirdim.)
- She has visited Paris three times. (Paris'i üç kez ziyaret etti.)
- Olumsuz: Subject + have/has + not + V3
- They haven't eaten dinner yet. (Henüz akşam yemeği yemediler.)
- He hasn't called me back. (Beni geri aramadı.)
- Soru: Have/Has + Subject + V3?
- Have you ever been to London? (Hiç Londra'da bulundun mu?)
- Has she seen that movie? (O filmi gördü mü?)
Ne Zaman Kullanırız?
Durum | Açıklama | Örnek Cümle |
Bitmiş Eylemlerin Sonucu Önemliyse | Eylem geçmişte tamamlandı, ancak sonucu şu anda önemli veya görünür durumda. | I have lost my keys. (Anahtarlarımı kaybettim. - Sonuç: Şu anda anahtarlarım yok.) |
Hayat Deneyimleri | Belirli bir zaman belirtmeden, hayatımızdaki deneyimlerden bahsederken. | She has never seen snow. (Hiç kar görmedi.) |
Yakın Zamanda Tamamlanmış Eylemler | "Just, already, yet" gibi kelimelerle kullanılır. | He has just left. (Az önce ayrıldı.) |
Bir Dönem İçinde Tekrarlanan Eylemler | Bir zaman dilimi içinde (bu ay, bu yıl gibi) bir eylemin kaç kez yapıldığını belirtirken. | I have read three books this month. (Bu ay üç kitap okudum.) |
Bir Durumun Başlangıcını Belirtirken | Geçmişte başlayıp hala devam eden durum fiilleri (know, be, live vb.) ile "since" ve "for" ile kullanılır. | I have known him for ten years. (Onu on yıldır tanıyorum.) |
Anahtar Kelimeler (Keywords):
- Just: Az önce
- Already: Zaten
- Yet: Henüz (genellikle olumsuz ve sorularda)
- Ever: Hiç (sorularda)
- Never: Hiçbir zaman
- For: Süre belirtirken (5 yıldır, 3 saattir)
- Since: Başlangıç noktası belirtirken (dünden beri, 2010'dan beri)
- This week/month/year: Bu hafta/ay/yıl
- Once, twice, three times: Bir kez, iki kez, üç kez
Present Perfect Continuous: Devam Eden Eylemlerin Zamanı
Present Perfect Continuous (şimdiki zamanın bitmiş süreklilik hali), genellikle geçmişte başlayıp hala devam eden veya yakın zamanda tamamlanmış ancak etkisi hala hissedilen sürekli eylemleri ifade etmek için kullanılır. Odak noktamız eylemin sürecidir ve ne kadar sürdüğüdür.
Nasıl Kurulur?
Nasıl Kurulur?
- Olumlu: Subject + have/has + been + V-ing (Present Participle)
- I have been studying for hours. (Saatlerdir ders çalışıyorum.)
- It has been raining all day. (Bütün gün yağmur yağıyor.)
- Olumsuz: Subject + have/has + not + been + V-ing
- They haven't been waiting long. (Uzun süredir beklemiyorlar.)
- She hasn't been feeling well recently. (Son zamanlarda kendini iyi hissetmiyor.)
- Soru: Have/Has + Subject + been + V-ing?
- Have you been working out? (Spor mu yapıyordun/yapıyor musun?)
- Has he been sleeping all afternoon? (Tüm öğleden sonra uyuyor muydu?)
Ne Zaman Kullanırız?
Durum | Açıklama | Örnek Cümle |
Geçmişte Başlayıp Hala Devam Eden Eylemler | Eylem şu anda bile devam ediyor. | I have been learning English for five years. (Beş yıldır İngilizce öğreniyorum.) |
Yakın Zamanda Bitmiş, Etkisi Halen Olan Eylemler | Eylem az önce bitmiş olabilir, ancak etkileri veya kanıtları şu anda mevcut. | My eyes are red because I have been crying. (Gözlerim kızarmış çünkü ağlıyordum.) |
Bir Süreç veya Tekrar Eden Eylemler | Geçici bir durum veya belirli bir süre içinde tekrarlanan, devamlılık gösteren eylemler. | He has been trying to fix his car all morning. (Tüm sabah arabasını tamir etmeye çalışıyor.) |
Ne Kadar Süredir? (How long?) | Genellikle "how long" sorusuna cevap verirken kullanılır. | How long have you been living here? (Ne kadar süredir burada yaşıyorsun?) |
Anahtar Kelimeler (Keywords):
- For: Süre belirtirken (hours, a long time, ages)
- Since: Başlangıç noktası belirtirken (this morning, last week, 2020)
- Recently: Son zamanlarda
- Lately: Son zamanlarda
- All day/week/month: Bütün gün/hafta/ay
- How long: Ne kadar süredir
Present Perfect Simple vs. Present Perfect Continuous: Büyük Karşılaştırma!
Özellik | Present Perfect Simple | Present Perfect Continuous |
Yapı | have/has + V3 (past participle) | have/has + been + V-ing |
Kullanım Süresi | Sonuç önemlidir. Etkinlik bitmiş olabilir. | Etkinlik hâlâ devam ediyor veya etkisi sürüyor. |
Sıklık/Tamamlanma Vurgusu | “Kaç kez?”, “Hiç yaptın mı?” gibi sorulara odaklı | “Ne zamandır?”, “Ne kadar süredir?” gibi sorulara odaklı |
Amaç | Bir şeyin olup olmadığını belirtmek. | Bir şeyin ne kadar süredir devam ettiğini vurgulamak. |
Tüyo (ipucu) | Sonuç göz önünde – “Bitirdin mi?” | Süreç göz önünde – “Ne kadar süredir yapıyorsun?” |
Zaman zarfları (zarf örnekleri) | just, already, yet, ever, never, so far, recently | for, since, all day, all week, lately |
Birkaç Örnekle Netleştirelim:
- I have read that book. (O kitabı okudum.)
- Anlamı: Kitabı okumayı bitirdim. Eylem tamamlandı.
- I have been reading that book. (O kitabı okuyorum/okuyordum.)
- Anlamı: Kitabı okumaya başladım ve hala okuyorum ya da az önce bitirdim ama okuma eyleminin kendisi bir süreçti.
- She has painted the wall. (Duvarı boyadı.)
- Anlamı: Duvar boyama işi bitti. Duvar artık boyalı.
- She has been painting the wall. (Duvarı boyuyordu/boyuyor.)
- Anlamı: Duvarı boyama süreci devam ediyor ya da az önce bitti ve ortalık boya içinde.
Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar: Durum Fiilleri (Stative Verbs)
İngilizcede bazı fiiller durum fiili (stative verbs) olarak adlandırılır ve genellikle -ing takısı almazlar, yani Continuous zamanlarla kullanılmazlar. Bunlar genellikle duygu, düşünce, sahiplik, algı gibi durumları belirten fiillerdir.
- Know (bilmek)
- Believe (inanmak)
- Love, like, hate (sevmek, beğenmek, nefret etmek)
- Have (sahiplik anlamında)
- Be (olmak)
- Understand (anlamak)
- Want (istemek)
- See, hear (görmek, duymak - pasif algı anlamında)
Yanlış: I have been knowing him for ten years.
Doğru: I have known him for ten years. (Onu on yıldır tanıyorum.)
Yanlış: She has been having a car for five years.
Doğru: She has had a car for five years. (Beş yıldır bir arabası var.)
Ancak bazı durum fiilleri, farklı anlamlara geldiklerinde veya geçici bir eylemi ifade ettiklerinde Continuous zamanlarda kullanılabilirler:
Ancak bazı durum fiilleri, farklı anlamlara geldiklerinde veya geçici bir eylemi ifade ettiklerinde Continuous zamanlarda kullanılabilirler:
- Have: Sahip olmak anlamında durum fiilidir, ancak have a good time (iyi vakit geçirmek) veya have breakfast(kahvaltı yapmak) gibi eylem bildiren ifadelerde Continuous kullanılabilir.
- I'm having a great time! (Harika vakit geçiriyorum!)
- He has been having a shower. (Duş alıyordu.)
- See: Görmek (duyu organı ile) anlamında durum fiilidir, ancak meeting (buluşmak) veya seeing a doctor (doktora görünmek) anlamında eylem fiili olabilir.
- Are you seeing anyone? (Biriyle görüşüyor musun?)
- I have been seeing my family a lot lately. (Son zamanlarda ailemi çok görüyorum.)
Sonuç: Artık Korkmayın!
Gördüğünüz gibi, Present Perfect Simple ve Present Perfect Continuous arasındaki farkları anlamak hiç de zor değil. Anahtar, eylemin sonucuna mı yoksa sürecine mi odaklandığınızı anlamaktır. Pratik yaptıkça bu ayrım beyninize daha da yerleşecek.
Umarım bu blog yazısı aklınızdaki soru işaretlerini gidermiştir. İngilizce öğrenme yolculuğunuzda hepinize bol şans!
Mini Alıştırma
Şimdi öğrendiklerini pekiştirmek için birkaç örnek verelim. Parantez içindeki fiili doğru zaman (Present Perfect Simple veya Present Perfect Continuous) ile doldurmaya çalışın:
- I ___________ (work) on this project all day.
- She ___________ (finish) her report already.
- How long ___________ you ___________ (wait) for me?
- We ___________ (not see) each other since last year.
- He ___________ (just / arrive).
- The children ___________ (play) in the garden, that's why they are so dirty.
- I ___________ (read) three chapters of this book.
- My computer ___________ (not work) since yesterday.
- ___________ you ever ___________ (eat) sushi?
- It ___________ (rain) for two hours now.
Nerden Çıktı Bu Lemon Academy?
Yeni gelmedik, geri de gelmedik, biz hep buradaydık! Kader bizi bugün buluşturdu. Ama bunun bir sebebi var: Seni KONUŞTURANA kadar burada olacağız.
İngilizce konuşma problemi 30 günde çözülüyor.