EITHER, NEITHER, BOTH – SEÇİM BİLDİREN İFADELER

Feb 12






İngilizce öğrenenlerin sık sık karşılaştığı konulardan biri de “either”, “neither” ve “both” ifadeleridir. Bu kelimeler, iki şey arasında seçim yaparken ya da iki şeyi birden ifade ederken kullanılır. Ancak hangisinin ne zaman kullanılacağı biraz kafa karıştırıcı olabilir. Bu yazıda, bu ifadeleri sade ve net bir şekilde açıklayacağız. Hazırsan başlayalım!

1. Both – İkisi de

“Both” kelimesi, iki şeyin de geçerli olduğunu anlatır. Yani iki seçenek de doğrudur, mümkündür ya da mevcuttur.

Kullanım Yapısı:
  • Both + isim (çoğul)
  • Both + of + the/these/those + isim (çoğul)
  • Both + özne + fiil

    Örnekler:
  • Both books are interesting.
    (İki kitabın ikisi de ilginç.)
  • Both of the students passed the exam.
    (İki öğrencinin ikisi de sınavı geçti.)
  • They both like pizza.
    (İkisi de pizzayı sever.)

Not: “Both” ifadesinden sonra gelen isimler her zaman çoğuldur.

2. Either – İkisi Arasından Biri

“Either”, iki şeyden sadece birini kasteder. Ancak bu seçim hangisi olduğu fark etmeden yapılır. Yani “ikisi de olabilir ama sadece biri” anlamındadır. Genellikle olumlu cümlelerde kullanılır.

Kullanım Yapısı:
  • Either + isim (tekil)
  • Either + of + the/these/those + isim (tekil)
  • Either + özne + fiil (tekil)

    Örnekler:
  • You can choose either dress.
    (İki elbiseden birini seçebilirsin.)
  • Either of the answers is correct.
    (Cevaplardan biri doğru.)
  • Either is fine for me.
    (İkisi de olur, fark etmez.)

Not: “Either” kullanıldığında takip eden fiil genellikle tekil olur.

3. Neither – İkisi de değil

“Neither”, iki şeyden hiçbirini kasteder. Yani “iki seçenek de geçerli değil” anlamına gelir. Genellikle olumsuz cümlelerde kullanılır ama cümlede başka bir olumsuzluk olmaz, çünkü “neither” zaten olumsuzdur.

Kullanım Yapısı:
  • Neither + isim (tekil)
  • Neither + of + the/these/those + isim (tekil)
  • Neither + özne + fiil (tekil)

    Örnekler:
  • Neither restaurant is open today.
    (İki restorandan hiçbiri bugün açık değil.)
  • Neither of the answers is correct.
    (Cevapların hiçbiri doğru değil.)
  • Neither knows the truth.
    (İkisinden hiçbiri gerçeği bilmiyor.)

Not: “Neither” da “either” gibi tekil fiil alır.

4. Kıyaslama Tablosu: Both vs Either vs Neither

Aşağıdaki tablo, bu üç ifadeyi daha net anlamana yardımcı olacaktır:

Yapı Anlamı  Fiil Türü   Örnek Cümle
Both  İkisi de   Çoğul Both my brothers live in London.
Either  İkisinden biri (hangisi olursa)  Tekil   You can sit on either chair.
Neither  İkisi de değil  Tekil  Neither answer is correct.

5. Sık Yapılan Hatalar

Bu ifadeler doğru kullanıldığında çok güzel sonuç verir, ancak bazı yaygın hatalar da yapılır. İşte dikkat etmen gereken noktalar:

Hata 1: “Neither” ile ekstra olumsuzluk
Yanlış: I don’t like neither of them.
Doğru: I don’t like either of them.
Ya da: I like neither of them.

Açıklama: “Neither” zaten olumsuzdur, ekstra bir “don’t” kullanmak çifte olumsuzluk olur.

Hata 2: “Both” ile tekil fiil kullanmak
Yanlış: Both of them is here.
Doğru: Both of them are here.

Açıklama: “Both” çoğul olduğu için fiil de çoğul olmalı.

Hata 3: “Either” ile çoğul fiil kullanmak
Yanlış: Either of the books are fine.
Doğru: Either of the books is fine.

Açıklama: “Either” tekil fiil ile kullanılır.

6. Ekstra Bilgiler: Either ve Neither ile Bağlaç Olarak Kullanım

“Either” ve “Neither”, sadece zamir olarak değil, bağlaç olarak da kullanılır.

Either…or… → Ya… ya da…
Örnek: Either you study hard or you fail.
(Ya çok çalışırsın ya da kalırsın.)

Neither…nor… → Ne… ne de…
Örnek: Neither my mother nor my father speaks Spanish.
(Ne annem ne de babam İspanyolca konuşur.)

Not: “Neither...nor” yapısında özne çoğul olsa bile fiil çoğunlukla tekil olur. Ancak bazı durumlarda bağlama göre çoğul fiil de kullanılabilir.

Kapanış: Seçim Yaparken İngilizce Daha Kolay

“Either”, “Neither” ve “Both” ifadeleri başlangıçta benzer görünse de, birkaç temel kuralla kolayca ayrılabilir. Bu kelimeler sayesinde İngilizce'de daha doğru ve etkili cümleler kurabilirsin.

Unutma, bol bol örnek cümle görmek ve pratik yapmak, bu yapıları kalıcı hale getirmenin en iyi yoludur. Günlük konuşmalarında ya da yazılarında bu yapıları denemekten çekinme. Kısa sürede otomatik hale gelecekler.

Örnek Cümleler 

  • Both of us are going to the cinema.
    (İkimiz de sinemaya gidiyoruz.)
  • Either of these roads leads to the town center.
    (Bu yollardan herhangi biri şehir merkezine çıkar.)
  • Neither of them wants to come.
    (İkisinden hiçbiri gelmek istemiyor.)
  • You can either have tea or coffee.
    (Ya çay ya da kahve içebilirsin.)
  • Neither the teacher nor the students understood the question.
    (Ne öğretmen ne de öğrenciler soruyu anladı.)